32. Houthakkersquiz

juni 2008

Een grootstadse vriend (dealer van flightsimulators) zou het kachelhout klein maken. Hij nam een stuk boomstam, een trommel dus, en ging dunne plakjes zagen. Het gebruik van een bijl kende hij niet. Het heeft me daarna niet verbaasd dat menigeen zakte voor de houthakkersquiz die ik hen voorlegde. De quiz bestond uit vier vragen. Vraag 1: Waarom is het hakblok niet plat? Vraag 2: Waarom haalt de houthakker zijn bijl niet recht omhoog? Vraag 3: Waarom zet hij zijn voeten niet stevig naast elkaar, maar als en schermer achter elkaar? Ik geef u maar meteen de antwoorden. 1. Omdat de trommels niet altijd haaks zijn afgezaagd, of anderszins scheef kunnen zijn, en dan is er alleen bij een onregelmatig hakblok al draaiend wel een stand te vinden waarin de trommel toch overeind blijft staan. 2. Omdat het vlak waarin de bijl zich beweegt dan niet samenvalt met het vlak waarin je hoofd zich bevindt; een losrakende kop kan dus nooit op je eigen kop terecht komen. 3. Omdat de kans dat je na een schampen van de trommel in je voet hakt dan minimaal is, de veilige ruimte is dan immers op je voetbreedte na 360°. Deze derde vraag is opgedragen aan een zeer vindingrijke florettist, mijn schermleraar Willem Metzer (1894-1963) van "De drie Musketiers", Nederlands kampioen floret en degen in de jaren 20 van de vorige eeuw. In hem herleefde de 12e eeuwse tactiek van draaiing, winding en omkering van het wapen, het minimaliseren van de beweging en het gebruik van de "1" en de "5", waarmee hij de slechts op snelheid getrainde tegenstander uitschakelde. Pas na zijn dood bleek mij zijn rol in het verzet. Aan zijn ogen kon je zien dat hij geen lafheid kende; noch accepteerde. Zijn gedenksteen is bevestigd op Cattepoelseweg 236 te A., een stad in het oosten des lands.
Terug naar de quizvragen. Wat is de politieke vertaling van de gesignaleerde wetmatigheden? Ofwel: Hoe valt de democratie, als zij niet oppast, in haar eigen zwaard? Vraag 1: Wet en regelgeving moet niet streven naar perfectie en volledigheid, maar moeten ruimte laten voor cultuurverschil, voor een tibetaan in China en voor een Jan Husslage in Nederland; voor individuele en lokale identiteit. Perfectie laat evenmin ruimte voor steeds nieuwe situaties zoals die in het leven optreden noch voor de rechter om daarop te reageren. Als u nog twijfelde: de regelvereenvoudiging geldt ook voor het belastingformulier. Vraag 2: Deze wet bepleit een functionele scheiding tussen het vlak van de bijl - lees: de overheidsbemoeienis - en het vlak waarin het individu zich bevindt (en zijn eigen kop wil behouden). Dit geldt ook voor de inhoud van die kop; zelfs als het daarbinnen leeg is. 3: Deze wetmatigheid bestrijdt het onnadenkend overmoedige "hersenloze individu" zoals mijn schermleraar dat noemde. Het is een regel van gezond verstand. Herwaardering van een zich inhoudend gezond verstand, voordat het is afgefakkeld door de jeugd te bederven - alsof Socrates in 399 v. C., zijn autoriteit vestigend, de gifbeker tevergeefs geledigd heeft - door de jeugd te bederven dus, met een voortijdig zich op de voorgrond dringende "geef je mening" in plaats van het socratische "bedenk een vraag". En als er al vragen gesteld worden, waarom mogen in de Tweede Kamer nooit betrokkenen of gast-verdedigers zelf optreden maar zijn we verplicht ons bij kamervragen te laten vertegenwoordigen door de zoveelste media-verslaafde die bij het minste kluitje in het riet moet belanden? Dit recht moet toch eenvoudig te regelen zijn, bij voorbeeld zodra 10 % van de kamerleden - zelf aldus met één voet terugtredend - de voorzitter om die mogelijkheid vraagt?
Natuurlijk vindt elke politicus mijn houtjes hakken vergezocht. Zij hebben met het lanceren van wetten (en in Azië ook van andere zaken) wel wat belangrijkers te doen dan te zakken voor mijn houthakkersquiz. Dat zelfbeeld zal snel veranderen als zij bij nul graden met een taakstraf het ambtelijke bos in gestuurd worden. Sommige regeringsleiders moesten zich maar eens melden bij bureau Halt.
En de 4e vraag? Wanneer hakt de houthakker met de bijl ondersteboven? Wacht maar tot de bijl in de trommel is blijven steken.

Uw columnist, V.L.

Print versie (pdf)